
24 lokol i stap long kwarentin naioa
24 lokol i stap naoia long kwarentin long Port Vila folem kondak tracing proses blong Ministry blong Health.
Ol pipol ia oli bin kat klos kontak wetem ded bodi blong leit Philipino crew we i test positiv long COVID.
Leit Philipino ia hemi wan enginia crew blong Inge Kosan, wan gas tanker ship we i bin kam long Port Vila long April ia. Bodi blong leit philipino ia oli bin faenem i kam shoa long Pango Point. Pathologist long Vila Central Hospital i bin mekem autopsy long hem mo faenem se hemi kasem virus blong COVID-19.
Kavman i putum wan temporari travel ban aot long Efate folem kes blong philipino krew wetem COVID long eli wik ia.
Prime Minista blong Vanuatu, Honoroble Bob Loughman, i anaonsem travel ban ia we i blong tri dei. Tri dei ban ia i blong ol pipol i no travel aot mbe ol pipol i save travel i kam long aelan blong Efate.
Prime Minista blong Vanuatu, Honoroble Bob Loughman, i talem se ban ia hemi blong alaowem proses blong kontak tracing i ko hed.
Spokesperson blong National Advisory Committee blong COVID, Russel Tamata, i talem se i bin kat 16 pipol oli faenem long wiken we oli stat blong kondaktem proses blong kontak tracing.
Hemi talem se kasem tete namba ia i ko antap long 24 lokol pipol we oli stap long kwarentin naoia.
“Kontact tracing proses i kontinu yet, mo i kat posibiliti se namba blong ol pipol long kwarentin bae i ko antap,” Mr Tamata i talem.
“Aot long 24 ia, seven oli ol primary kodak ; hemi i minim olgeta we oli kam kolosap mo tajem ded bodi.
“Ol health ofisiol i statem vinis ol test long ol 24 pipol ia mo ol risal bae i kamaot samtaem long wik ia.
“Tete tu yumi kondaktem ol test long ol crew memba blong ship ia we oli stap long ship nomo.
“Mo sapos risal i positiv bae kavman i wok long nekis step.”
Spokespersen blong COVID-19, Mr Tamata, i talem se risk blong komuniti transmisen hemi low.
Mr Tamata i talem se hemia i folem advise we World Health Organisation i talem se i nogat enaf pruf raon long wol se wan ded bodi i save transferem virus blong COVID-19.
Wan lokol we i no wantem nem blong hem i kamaot i talem long VBTC Nius se, hemia i serious tumas taem ol police ofisa i atendem scene long eria blong Pango blong luk ded bodi ia, mbe oli no bin werem mask mo putum eni handglove.
Hemi talem se hemia i wan bigfala risk long Vanuatu from oli putum laef blong evri pipol long denja.
“Long ol bigfala ples long Wol, taem ol polis i dil wetem eni ded bodi, oli oltaem werem fes mask mo handgloves,” hemi talem.
“I serious tumas ia, olsem wanem? yumi ol polis ofisa i nokat ol mask mo handgloves?.
“Yumi stap long taem blong COVID, yumi mas expektem ol unexpected samting blong hapen mo yumi mas pripea.
“Mi plis long ol franline ofisiol blong mas tinktink strong long ol eria ia taem oli dil wetem ol kaen insiden olsem.”
Spokespersen blong COVID-19, Mr Tamata, i rispon blong talem se Vanuatu i no bin gat wan protocol blong COVID long kaen situation blong wan ded bodi.
Hemi talem se “Yumi no bin expectem tu se bae wan ded bodi i save test positive long COVID-19.
“I mekem se ol Polis Ofisa ia oli no bin putum fes mask taem oli handelem mo dil wetem ded bodi ia long Pango long 11 April.”
“Mi asurem jenerol pablik se Ministry blong Health i statem ol kontact tracing ia vinis mo bae oli kontinu yet blong jekem evri pipol we oli kam in kontact wetem leit Philipino crew ia,” Prime Minista Loughman i talem long toktok blong hem.
“Yumi mas save se faet blong COVID-19 i no vinis yet.
“Mi askem pablik blong kontinu praktisim ol gudfala hand washing was mo blokem nus mo maot taem yufala i kof o sneeze.”
Mr Tamata i konfemem se ol pipol ia we oli ko long kwarentin ia, kavman bae i pem kost blong kwarentin blong olgeta.
Mr Tamata i kol long ol pipol we oli tingse oli nid blong tekem test blong COVID-19 test long Vila Central Hospital long Port Vila.
“Mein hospital blong yumi i gat bigfala kwantiti blong ol test equipmen i stap blong testem ol sitisen,” Mr Tamata i talem.
“Sapos yu filim long yu wan se yu nidim wan test, yu no stap mbe ko mo askem health medikol blong mekem.”
Consul blong Philippines long Vanuatu, Honoroble Florentino Serrano, i talem se oli awea long insiden ia. Long steij naoia hemi nosave talem deit blong flaem bodi blong leit man philippines we i ded from oli wet long pepa we bae i kam long Ministry blong Health blong talem se oli save tekem aot bodi long hospital.
VBTC Nius bae i updeit moa long stori ia long ol dei i kam.