
COVID vaccine mosen i pas long Palamen
Palamen i pasem mosen blong sekurem COVID-19 vaccine saplae blong Vanuatu long tete moning.
Moson blong Indemnity blong kavman i faenem ol manufacturer blong produsum COVID-19 vaccine hemi fes mosen blong 2021 long Fes Extra Ordinary Sesen blong Palamen.
Clerk blong Palamen, Raymond Manuake, i anaounsem ol vot we ol Memba blong Palamen i bin mekem long tete moning; 40 oli vot blong Vanuatu i mas kat vaccine blong COVID; Wan i vot akensem mo six oli abstain.
Mbe Lida blong Opposition i askem moa awarenes long mosen ia from pipol i nid blong andastanem blong save moa long vaccine blong COVID ia.
Hemi talem se bae hemi vot from mosen ia from constituency blong hem, hemi long Port Vila mo ol pipol blong hem nao hemi ol frantlin wokman we oli nid blong blong stap sef. Evri dei oli dil wetem ol repatriates long kwarentin mo laef blong olgeta i stap long risk.
“Isu hemi aweanes we plante Memba blong Palamen i resem taem yumi stap diskasem mosen ia,” Mr Regenvanu i talem.
“I nokat eni risk asesmen olsem loa i rikwarem.
“Mo plante man we oli lisen long Palamen tete, hemi festaem we oli save se bae vaccine blong COVID ia i no kompulsari long Vanuatu.
“Aweanes i mas ko aot long pipol blong oli save long wanem kaen situasen yumi stap long hem naoia; From wanem yumi mas tekem vaccine mo ol risk blong ol difren COVID vaccine ia.”
Mr Regenvanu i talem se yumi tokbaot risk benefit analysis mbe i mas kat aweanes blong hem.
“Kavman i talem se yumi mas enkarejem ol vota blong yumi blong tekem vaccine mbe i mas kat aweanes,” Mr Regenvanu i ripitim bakeken.
“Yumi nosave ko talem nomo olsem ia mbe yumi nosave wanem yumi stap tokbaot.
“Olgeta tu oli mas be konfiden long wanem we bae oli arem long yumi.
“I mas kat wan klia mesej mo aksen blong pipol i mekem ol raet disisen.”
Minista blong Health, Honoroble Silas Bule, i rispon long toktok blong Honoroble Lida blong Opposition blong talem se aweanes blong COVID vaccine long ol aelan i stat vinis.
“Long nekis wik, ol hed blong ol provincial health blong wan wan provins bae oli kam long town mo plan long hao blong mekem aweanes long ol provins abaot vaccine ia,” Minista Bule i talem.
“Naoia we mosen i pas, tu o tri wik taem yumi stap kasem ol fes patch blong vaccine we hemi ova 100,000 vaccine blong Astrazeneca.
“Olsem yumi save vinis se 20 per cent blong population fastaem bae oli kat akses long vaccine ia olsem ol frantline wokman, ol nes mo yumi lukluk long ol pipol blong Efate.
“Afta long hem ia, yumi lukluk long seken patch blong COVID vaccine ia bakeken.”
Minista Bule i talem se bae Vanuatu i kat comfort from Astrazenca hemi wan vaccine we fulap kaontri oli yusum from hemi nokat saed efek.
“Mifala i bin askem long ol fren blong yumi long Fiji se sapos, wan man i kasem sik suka mo hemi tekem vaccine ia bae i olsem wanem, oli talem se i nokat eni saet efek,” Minista Bule i talem.
“Hemia hemi wan benefit from sapos COVID i kasem yu wetem wan sik olsem blong suka mo yu no tekem eni vaccine bae yu feswan blong ded.
“Mo hemia nao Ministry blong Helath i folem advaes blong World Health Organisation blong yumi protektem population mo revivem bak ekonomi blong mas kat COVID vaccine.”
Minista blong Finance mo Economic Management, Honoroble Johnny Koanapo, nao i tabolem moson ia long Palamen.
“Mi wantem talem tankiu long evri komen long mosen ia, ” Minista Koanapo i talem.
“Pepes blong mosen ia, hemi blong manufacturer i save wok blong produsum ol vaccine ia mo mekem i availabol long Vanuatu.
“So long taem blong eni outbreak, yumi kat vaccine i redi i stap.
“Yumi mas save se factori blong COVID vaccine i no linem ap yumi long cue blong yumi mekem oda mo hemi gud yumi pasem mosen ia.
“Mo blong helpem yumi tu blong lanem sam lesen olsem long kes blong Samoa i no longtaem we oli banem ol vaccine blong measles from tu ded; wanem i hapen afta long hem ia, 100 pipol oli ded from ol pipol oli no kasem vaccine.
“Yumi mas luk wan gud exampol long wan Melanesian kaontri blong yumi tete we naoia hemi fesem jalenj wetem ol COVID kes.”
Minista Koanapo i talem se taem Vanuatu i prea i mas kat aksen.
Wan lokol we i no wantem talemaot nem blong hem, i talem long VBTC Nius, se i gud we mosen ia i pas mbe i mas kat moa aweanes from yumi evri wan i mas andastanem gud vaccine ia.
“Yumi ol difren pipol; I kat sam we oli skul oli andastan isi mbe i no evri wan i kat save,” hemi talem.
Mosen blong Indemnity blong kavman i faenem ol manufacturer blong COVID-19 vaccine i no kompalsari blong ol pipol i binim olgeta long COVID vaccine; sapos oli wantem o no wantem hemi choice blong olgeta mo hemi givim flexibiliti long eni nara vaccine blong kasem apruvol long health mo Council blong ol Minista i endosem blong i redi taem pipol i nidim.