
Kol blong wok adresem kraem
I kat kol blong wok tuketa blong katem daon ol kraem long ol komuniti.
Jif blong Tebakor Tamalas Komuniti long Port Vila i mekem kol folem hae namba blong ol pikinini we oli stap harasem ol pipol mo espeseli ol studen blong Malapoa College from mani.
Tebakor Tamalas Komuniti i bin stap holem ol miting blong dil wetem ol yang pikinini we oli yusum marijuana mo involv long ol rabis fasen we i afektem pipol.
Jif Michel Lewawa i talem se ol lida i mas pleim role blong olgeta blong putum pis mo uniti insaed long ol komuniti.
Jif Lewawa i talem se wan lida i mas soem tru fasen blong wan lida blong helpem ol pipol mo oli mas kam wan.
Hemi talem se ol yang pikinini ia age blong olgeta i stat long 11 i ko antap.
“Ol dak kona blong tebakor ia i ko antap long eria blong Manples ia, i ko daon long rod, ol yangfala yut ia i stap smokem marujuana mo oli stap holem nogud ol woman, karemaot mani blong ol woman long basket, oli stap swe lo mama, papa mo pikinini, we i no riflektem nating environmen blong wan man,” Jif Lewawa i talem.
“Ol fasen olsem i stap kro bigwan olsem wan virus sapos yumi no kontrolem.
“Mekem se mifala holem ol miting blong faenem ol yangfala we oli stap mekem ol kaen fasen olsem mo faenem se i kat plante yangfala i involv we oli no blong komuniti ia nomo mbe ol nara eria long Port Vila.
“Mifala i faenem se olgeta we age i anda long 15 yia, tete olgeta nao oli kam stap smokem plante marijuana; I no longtaem i pas, mifala i harem nius se wan boy we i kat 12 yia i smokem weed blong festaem ale i drong mo i slip long saed blong rod nomo.”
“Hem ia i nogud tumas.”
Deputy Principal blong Malapoa College, Akasten Tabi, i talem long VBTC Nius se rispek long ol skul pikinini i nomo kat long rod from oli askem mani long ol studen.
Mr Tabi i talem se ol mani ia hemi ol mani blong lunj o bus fare blong kobak long haos.
“Ol rabis fasen ia i stap ko hed longtaem vinis we oli smoke ale oli stap outsaed sta swe i kam insaed long skul eria,” Mr Tabi i talem.
Mr Tabi i talem se ol nara aktiviti olsem oli stilim 19 matres long ol dormitory blong ol studen.
“Oli even stap aotsaed stap soem ol praevaet pat blong olgeta i kam long ol studen gel.
“I no longtaem i pas, mifala i kasem ripot long ol wokman blong skul se oli stap sutum olgeta long lastik.
“Mifala i bin holem miting wetem ol komuniti kolosap mbe isu ia i ko hed nomo.”
Mr Tabi i talem se oli bin ripotem isu ia long polis mbe i stil kontinu.
VBTC Nius i kasem toksave se polis i wok wetem komuniti ia blong help adresem ol isu ia.
Jif Lewawa i talem se long friday ia, oli setem ap wan tasfos blong panisim olketa, sapos oli kasem wan we i strong hed, oli fasem hem deilaet long wan post laet mo long moning, oli holem hem mo putum hem long polis station.
Hemi talem ol parents mo ol jej oli pleim bigfala wok blong mas tijim gud ol pikinini taem oli kro i kam antap.
Long taem blong komuniti miting, polis i bin mekem ol awenes long ol kraem ia olsem swe, stil, o threatenem man from mani se hemi ol serious ofens we oli save stap longtaem long kalapus.
Ministry blong Justice mo Community Service i talem se i kat ol stakeholda olsem polis, child desk wetem correctional seves we oli wok tuketa blong kivim trening blong disciplinem ol pikinini olsem blong oli andastanem wanem hemi loa, wanem ol kraem we taem yu mekem yu save ko spendem yia long kalapus mo plante moa.
Jif Lewawa i talem se Tebakor Tamalas Komuniti i wok wetem ministry blong justice blong kivim aot sam trening long ol yangfala ia.
Principal blong Malapoa College, Shem Simon i kol wok tuketa blong adresem ol isu ia from en blong dei, oli pat long wan komuniti nomo mo oli sapotem ol mama evri taem long VT20 sale.
Mr Simon i talem Malapoa College hemi wan bigfala institution skul blong kavman long Port Vila, mo i nid blong kat rispek long hem.
Tebakor Tamalas Komuniti i kat wan population blong ova 500 pipol blong ol difren aelan long Vanuatu.