
Tekem COVID stik-Northern Provincial Hospital
Northern Provincial Hospitol i kol blong pipol i risponsibol blong tekem COVID stik.
Superintendent blong Northern Provincial Hospital long Santo, Dokta Andy Ilo, i talem toktok ia long Krismas In The Park event long Unity Park, Luganville i no longtaem.
Dr Ilo i talem se taem we COVID stik i stap long doa step, wan man i kat raet blong talem no mbe hemi kat risponsibilti.
Hemi talem se sapos wan pikinini we i ova faev yia i kasem virus ia, bae papa mo mama blong hem i mas jus blong hu ia i ko silip wetem hem long hospital.
Dr Ilo i talem hemia i sam niu komitmen we pipol i mas tinkbaot from taem COVID i hitim Sanma, bae sam nomol health seves i stop.
“Risponsibiliti blong lukaotem pikinini, woman, apu, anti mo uncle blong yu, we i minim se raet blong yumitu hemi kam wetem duti,” Dr Ilo i talemaot.
“Mi wantem haelaetem nomo se sapos COVID-19 i kasem yumi long Sanma, bae sam seves blong health i klos daon from bae i kam wan COVID hospital.
“Sapos COVID outbreak i stap long ol komuniti long Efate mo Port Vila i stap long lokdaon, bambae yumi letem yumi save se Luganville town bae i kam mein center blong entri blong Vanuatu we i minim se mein hospital bae i kam nambawan ples blong ol sikman. Yumitu mas redi.”
Mr Ilo i talem se sapos i kat wan COVID kes long Banban eria bae oli wok wetem Polis blong rod blok.
“Taem i kat rod blok, bae pipol i nokat akses long sto o health seves,” Mr Ilo.
“Mi wantem pasem mesej ia blong wan man i lisen mo i ko pasem long ol narawan.
“Taem yumi stap talem se stik meresin blong COVID hemi 666, magnet o sam nara kiaman infomesen, yumi mas save se mifala long health i sacrifice blong tekem stik blong save lukaotem ol sik man.”
Mr Ilo i talem se ol pipol i mas stat tinktink se sapos wan man tut i shoa mbe hemi kat COVID , hemi mas ko stap long wan nara rum from bae hemi pasem sik ia taem hemi openem maot blong hem.
Hemi talem se Northern Provincial Hospital i kat tu operation rum nomo. Dr Ilo i talem se wan operation rum bae oli yusum tu blong dil wetem COVID mo nara wan sapos wan sikman i sik long wan nara sik mo hemi nidim operation.
“Bae hu i luk ol nara sikman sapos hemi kat sik suka, wan we i kat wan bigfala soa, o wan mama we i kat bebe we i nidim health sapot mbe yumi bisi long COVID,” Dr Ilo i askem.
“Yumi mas save se taem i kat kes long Northern Provincial Hospital, TB wod bae i yus blong sikman i silip long hem mo bae i kat 24 haoa surveilens we i minim se man i nosave ronwe from pa polis i security.
Dr Ilo i talem se long 2020, Emergency Dipatmen blong Northern Provincial Hospital i luk 30 man we oli involv long rod traffic aksiden. Mo long 2021, i kat 51 man we i involv long rod aksiden.
Hemi talem se oli hop se Krismas mo Niu Yia long yia ia bae i no inkrisim namba ia
“Long 2020, yumi kat tri kes blong Leptospirosis(Sik blong rat) we oli ded, six saspek, we i totol blong nine kes,” Dr Ilo i talemaot.
“Long semak yia, 1,900 bebe i bon, hemia yumi no kaontem ol health senta raon long Sanma. Ova 400 man oli faenem niufala diagnose hae blad presa. Abaot 150 man i kasem sik suka long 2020.
“Evri wik, yumi katem tu pat blong leg blong wan famili, kolosap tu long wan wik. Mo sapos hemi wan papa, mo hemi wok blong tekem mani mo putum kakae long table, ol famili krismas ia i kam yu tinktink gud long wanem kakae yu kakae mo mekem.”